दिल्ली उच्च अदालतले पतंजलि विरुद्ध आदेश जारी गर्दै विज्ञापन रोक्ने
मिति: २०२५-०७-०४ , समय : १९:३४:५९ , Our Pradesh
Our Pradesh
दिल्ली उच्च अदालतले ३ जुलाई बिहीबार पतंजलिलाई डाबर च्यवनप्राशको विरुद्ध ‘अपमानजनक’ र ‘भ्रामक’ विज्ञापन चलाउने कार्यबाट रोक्न आदेश दिएको छ। यो आदेश न्यायाधीश मिनी पुष्कर्णाले डाबरको याचिकामा सुनुवाइ गर्दा दिइएको हो।
पीटीआईको रिपोर्ट अनुसार, डाबरले आफ्नो याचिकामा दावी गरेको छ कि पतंजलिले प्रचार गरेको ‘पतंजलि स्पेशल च्यवनप्राश’को विज्ञापन न केवल डाबर च्यवनप्राशलाई लक्षित गर्दैछ, बल्कि समग्र च्यवनप्राश उत्पादलाई अपमानित गर्दैछ।
याचिकामा भनिएको छ कि पतंजलि विज्ञापनमा यो दावी गरिएको थियो कि ‘अरु कुनै निर्माता च्यवनप्राश बनाउन जान्दैन’, जसलाई सामान्यतया सबैलाई अपमानजनक ठानिएको छ।
याचिकामा भनिएको छ कि पतंजलिका विज्ञापनमा अन्य सबै च्यवनप्राश उत्पादनलाई ‘साधारण’ भनेर व्याख्या गरिएको छ, जसबाट यो धारणामा परिणत हुन्छ कि ती ‘घटिया’ छन्। साथै यो दावी गरिएको छ कि अन्य कम्पनीहरूलाई आयुर्वेदिक ग्रन्थ र च्यवनप्राश बनाउनको सूत्रको ज्ञान छैन भन्ने कुरा पूरै गलत र भ्रामक हो।
अदालतले यस मुद्दाको अर्को सुनुवाइको मिति १४ जुलाई तोकेको छ।
च्यवनप्राश विवाद के हो?
यो विवाद त्यतिबेला सुरु भएको थियो जब पतंजलिले बाबा रामदेवसँग एक विज्ञापन सार्वजनिक गरे, जसमा बजारमा रहेका अन्य च्यवनप्राश उत्पादनहरूको प्रामाणिकता माथि प्रश्न उठाइएको थियो। विज्ञापनमा भनिएको थियो, ‘जिनलाई आयुर्वेद र वेदहरूको ज्ञान छैन, उनीहरूले चरक, सुश्रुत, धन्वंतरि र च्यवनऋषिको परम्परामा ‘ओरिजिनल’ च्यवनप्राश कसरी बनाउन सक्छन्?’
डाबरले यस विज्ञापनमा ‘४० जडीबुटी भएको च्यवनप्राश’लाई ‘साधारण’ भनेर व्याख्या गरिएकोमा आपत्ति जनाएको छ।
डाबरको भनाइ छ कि ‘४० भन्दा बढी जडी-बुटी’को दावी सिधै डाबरको उत्पादनसँग सम्बन्धित छ। उल्लेखनीय छ कि डाबर कम्पनीको च्यवनप्राश बजारमा ६०% भन्दा बढीको हिस्सेदारी छ।
पतंजलिलाई अदालतको फटकार नयाँ होइन
यो पहिलो पटक होइन जब कुनै अदालतले पतंजलिलाई विज्ञापन प्रसारण गर्न रोक लगाएको हो।
यसै वर्षको अप्रिलमा दिल्ली उच्च अदालतले पतंजलिलाई हमदर्दको लोकप्रिय पेय रूह अफ़ज़ालाई ‘शरबत जिहाद’ भन्नेजस्ता विज्ञापनहरू तुरुन्त हटाउन आदेश दिएको थियो।
सोसल मिडिया मार्फत एक पोस्टमा पतंजलिका रामदेवले आफ्नो गर्मीको पेयको विज्ञापनमा रूह अफ़ज़ासँग तुलना गर्दै दावी गरे कि प्रतियोगी कम्पनीले कमाएको रकम ‘मस्जिद र मदरसों’ को निर्माणमा जान्छ।
यसपछि हमदर्द लेबोरेट्रीजले अदालतमा पतंजलिको विरोधमा ट्रेडमार्कको प्रतिष्ठा मानेन र याचिका दायर गरेको थियो। कम्पनीले रामदेवलाई आफ्नो उत्पादनलाई लक्षित गरी अपमानजनक र सांप्रदायिक टिप्पणी गरेको आरोप लगाएको थियो।
अदालतले यस विषयमा रामदेवलाई फटकार पनि लगाएको थियो।
पतंजलिका उत्पादनहरूको विज्ञापन प्रायः विवादको केन्द्रमा रहेका छन्। गत वर्ष उत्तराखण्डमा भ्रामक विज्ञापनोंको कारण पतंजलिका १४ उत्पादनहरूको लाइसेन्स रद्द गरिएको थियो।
२०२४ मा सुप्रीम कोर्टको नोटिसपछि पतंजलिले भ्रामक विज्ञापनको लागि माफी पनि मागेको थियो।
प्रकाशित मिति: २०२५-०७-०४ , समय : १९:३४:५९ , ५ दिन अगाडि
